Sevgili okular, bu yazıda sizlere yapılan araştırmalar çerçevesinde çocukların erken çocukluktan itibaren gelecekte nasıl başarılı bir bireye dönüşebileceğini aktarmaya çalışacağım.

Özellikle erken çocukluk döneminde yapılan araştırmalar bir hayli dikkat çekici. Bu araştırmalara geçmeden evvel erken çocukluğun önemini belirten bir ifadeyi paylaşmak istiyorum. Çocuğa yapılan en büyük yatırım, erken çocukluk döneminde yapılan yatırımdır. Bu ifade Prof. Dr. Selçuk Şirin’e ait. Elbette yurtdışında yapılan araştırmalara dayalı bir tespittir bu. Yani nasıl ki doğumdan sonra büyüme ve gelişmenin en hızlı olduğu dönem bebeklik dönemi ise yapılandırılmış bir erken çocukluk dönemi de çocuğa en fazla katkı sağlayan dönemdir. (Bilişsel, duygusal ve sosyal gelişim.)

Araştırmaya dönecek olursak, okulöncesi dönemde çocuklarla yapılan marshmallow testi veya lokum/şeker testi de denilebilir bir testten bahsediliyor. Bu teste göre bir oda içerisinde çocuğun önüne bir şeker bırakılıyor ve bir süre bu şekeri yemeden beklediği takdirde ödül olarak ikinci şekeri kazanacağı ifade ediliyor. Araştırmaya dahil edilen çocuklardan bazıları şekeri parmağına sürüp tadına bakıyor, bazıları süreyi tamamlamak için gözlerini kapatıyor, bekliyor ve ikinci şekeri hak ediyor bazıları ise uyarıyı yapan yetişkin içeriden çıkar çıkmaz şekeri mideye indiriyor. Bu testin amacı çocukların benlik kontrolü farkındalığını tespit etmek. Şirin Hoca, 5 yaşında teste tabi tutulan bu çocuklar arasından benlik kontrolü yüksek çocukların ilerleyen dönemlerde suça karışma, hapse girme, akademik başarı ve evlilikte mutluluk gibi konularda daha parlak bir geleceği olduğuna işaret ediyor.

Bu çocuklar duygularını tanımada ve kontrol etmede başarılı olduğundan ilerleyen dönemde yapacakları gelecek planlamaları bugün veya yarın için değil daha uzun vadeli oluyor. Diğer grup ise bugüne takılı kalıyor. Tablodan tahmin edileceği üzere gelişmiş ülkelerin parlak fikir ve düşüncelere ve başarılı bireylere ihtiyacı olacağından duygu yönetiminde başarılı bireylerin bu boşluğu doldurabileceği tahmin edilebilir. En önemlisi, çocuğa yapılan yatırımın en fazla getirisi olduğu bu dönemde ilgili becerinin çekirdekten kazanımı oldukça önemli görünüyor. Peki bu becerinin kazanımı için ne yapılmalı? Şirin Hoca, anne ve babalara çocuklara rol model olunmasını tavsiye ediyor. Yani duygu yönetimi konusunda ne kadar başarılıysanız çocuğunuz da o kadar başarılı olabilecek. Siz, duygularınızı yönetebildiğinizi davranışlarınızla gösterebildiğiniz takdirde o da bunu taklit edecek ve zamanla bu davranışı öğrenecek. Farz ediniz ki siz bu konuda yeterince başarılı olduğunuzu düşünmüyorsunuz ancak bu başarısızlığınızı çocuğunuza yansıtamayacağınızı unutmamalısınız.

İlkokul öğretmenleri için de birtakım paylaşımlarım olacak. İlkokul, okulöncesine göre öğrencilerin bir tık daha hareketli olduğu bir kademe. Özellikle bu dönemde okul ve sınıf kurallarının kazanımı, arkadaşlık ilişkileri, etik değerlerin kazanımı oldukça önemli. Bu hususta kurallara aykırı hareket eden, sınıf yönetimini olumsuz etkileyen öğrenci veya öğrenciler olabilir. Bu noktada henüz somut işlemler döneminde olan bu çocuklara her ne olursa olsun yaklaşımın yapıcı ve duygu kıvılcımlarından uzak olması çok önemli. Bakınız, yukarıda okul öncesi dönemde anne ve babaların rol model olması gerektiğini alıntılamıştım, ilkokul döneminde bu rol, anne ve babadan öğretmene doğru ağırlık kazandığı için öğretmenin tutumları, doğru davranışın öğretimi hususunda oldukça önemli. Öğretmenin problemlere yaklaşımı, çözüm önerileri, duygularından arındırılmış adil ve demokratik tutumu çocukların aynası olacak.

Bakınız bir araştırma ile ilişki kuracağım.

Sınıf Öğretmenlerinin Duygusal Zeka Düzeyi İle Sınıf Yönetimi Yaklaşımları Arasındaki İlişki adlı araştırmaya göre öğretmenlerin duygusal zeka düzeyi arttıkça öğrenci merkezli sınıf yönetimi yaklaşımlarını tercih etme durumları artmaktadır (Tok, 2011).

Öğretmenlerin duygusal zeka düzeylerinin yüksek olması hem dersin verimini, hem sınıf yönetimini hem de öğretmen-öğrenci ilişkisini olumlu yönde etkileyecektir.  Elbette bu hususta öğretmenin rol model olması çocuğa kazandırdıkları arasında yerini alıyor.

Toparlayacak olursak efendim,

Daha Başarılı Bir Gelecek İçin Duygu Yönetimi

Kaynakça 

Tok, Ş. (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Duygusal Zeka Düzeyi İle Sınıf Yönetimi Yaklaşımları Arasındaki İlişki. Dolapçıoğlu S. (Moderatör), I. Uluslarası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi. I. Uluslarası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi toplantısında gerçekleştirilen sempozyum, Türkiye.

Şirin, S. (2018). Başarının sırrı lokum testinde saklı! https:/www.hurriyet.com.tr/yazarlar/selcuk-sirin/basarinin-sirri-lokum-testinde-sakli-40775924 adresinden erişilmiştir.